Dare Hare

Μια μικρή μερίδα ανθρώπων, που, παραδόξως δεν είναι αναγνώστες του ιστολογίου, είναι σχεδόν πεπεισμένοι ότι κάτι δεν πάει καλά στις μέρες μας. Όταν βλέπουν τις αντανακλαστικές αντιδράσεις των ατόμων στην αντιμετώπιση της ζωής, όταν γίνονται μάρτυρες των θεσμών και των λειτουργιών μιας κοινωνίας, όταν βλέπουν τι προβλήματα έχουμε οι ίδιοι δημιουργήσει σαν είδος και τι έχουμε σκεφτεί ή κάνει για να τα λύσουμε, καθώς και σε άλλες αμέτρητες παρόμοιες περιπτώσεις, όλο και περισσότερο σιγουρεύονται για ένα πράγμα. Ο κόσμος πάει κατά διαόλου.

Εγώ, από την άλλη μεριά, χρειάζομαι συνεχώς τροφή για σκέψη. Δε μπορώ να φανταστώ καν τον εαυτό μου να μην έχει τίποτα να σχολιάζει. Και δεν εννοώ τον σχολιασμό με την έννοια της ξεροκατινιάς, αλλά με την συνεχή εναλλαγή διερευνητικών επιχειρημάτων πάνω σε οποιοδήποτε ζήτημα με σκοπό την αδιάκοπη βελτίωση του τρόπου ζωής μου και την καλύτερη δυνατή προετοιμασία για καλά ή άσχημα ενδεχόμενα που παρουσιάζονται σ’ εμένα ή τους ανθρώπους που αγαπάω. Στη μια με την αυθυποβολή και στην άλλη με συμβουλές. Μια αέναη προσπάθεια για να κατανοήσω τα πράγματα.

                Σήμερα θα ασχοληθούμε με το ζήτημα της απιστίας. Μια φίλη μου, που έχει σπουδάσει ψυχολογία, τυγχάνει σύμβουλος ζευγαριών, και είναι η πλέον κατάλληλη να απαντήσει σε αυτό το θέμα. Το σπούδασε αυτό. Είναι, εκτός από εύστροφη και καταρτισμένη στο να στηρίζει ανθρώπους ανάμεσα στους οποίους η εμπιστοσύνη έχει κλονιστεί, και αυθεντικά ενδιαφερόμενη από την επιλογή της, αφού επιθυμούσε να το κάνει αυτό και αρκετά πριν τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού της.

                Εγώ έχω μια πολύ ελαφρώς διαφορετική προσέγγιση πάνω στο ζήτημα της εμπιστοσύνης και γι’ αυτό ίσως η γνώμη μου εκληφθεί από πολλούς ως προσβλητική απέναντί της. Ίσως αυτό να συμβαίνει γιατί δεν έχω διαβάσει και τόσα πολλά πράγματα πάνω στην Ψυχολογία και να είμαι ανίκανος να κρίνω σύμφωνα με το δικό της σκεπτικό. Όμως σχεδόν ποτέ δεν απέφυγα να πω τη γνώμη μου σε κάποιο άτομο μόνο και μόνο επειδή υπήρχε περίπτωση να παρεξηγηθεί. Το έκανα αποκλειστικά και μόνο όταν η ποσότητα των πληροφοριών που θα του μετέδιδα θα ήταν υπερβολική για να την χειριστεί. Αλλά δεν είναι εκεί το ζήτημά μας.

                Για την απιστία, δεν χωράει ζήτημα σωστού ή λάθους. Αν η απιστία αυτή καθαυτή είναι σωστή ή λάθος δηλαδή. Η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και σκοπός της κατάρτισης και της εμπειρίας της σε αυτό το ζήτημα είναι να κάνει το επόμενο βήμα μετά την απιστία να είναι από κάθε άποψη ερευνημένο, όσο το δυνατόν ανώδυνο και καλά αποφασισμένο. Είτε λέγεται χωρισμός είτε συμβιβασμός είτε ο,τιδήποτε άλλο. Αλλά τα όπλα που διαθέτει είναι πολύ περιορισμένα απέναντι σ’ έναν άδικο και μπάσταρδο κόσμο.

                Υπάρχουν μερικά πράγματα που απαγορεύεται να πει και μερικές τεχνικές που απαγορεύεται να χρησιμοποιήσει. Ο άλλος για να βάλει μυαλό και να μην τριγυρνάει κάθε νύχτα με άλλη γυναίκα, παίρνει από απειλές και μόνο. Δε μπορεί να το κάνει αυτό. Δε μπορεί να απειλεί κόσμο για να σώσει τις σχέσεις τους. Κάποια την έχει δει ντίβα και έχει τέσσερις σχέσεις ταυτόχρονα μαζί με την οικογένεια και τα τρία της παιδιά, χωρίς να ξέρει κανείς τίποτα εκτός από την ίδια. Αυτή ίσως καταλαβαίνει μόνο ξύλο, για λόγους που δε θα παραθέσω εδώ. Κι όμως, όταν κάποιος πάρει χαμπάρι τη δουλειά που γίνεται πίσω απ’ την πλάτη του και πάνε και οι δυο στη σύμβουλο, ακόμα κι αν αυτό μετατρέψει τα πράγματα σε «κανονικά» κι «αγαπημένα», τα χέρια της τελευταίας είναι δεμένα ‘ ούτε μια σφαλιάρα δε θα της ρίξει.

                Εδώ πρέπει να ρωτήσω ποια είναι η σύμβουλος που θα πει στους ανθρώπους τι είναι κανονικό και τι αγαπημένο. Αν πει ότι είναι Ψυχολόγος ΑΠΘ – Σύμβουλος ζευγαριών, Εκπαιδεύτρια – Συντονίστρια Σχολών Γονέων (εξελικτικό σύστημα Μαρίας Χουρδάκη), Επιστημονική Συνεργάτιδα Γ’ Ψυχιατρικής Κλινικής Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης, και της απαντήσουν με κανονικό τόνο ότι δεν τους απασχολεί (διότι δεν τους απασχολεί), αυτό δεν είναι αιτία παρεξήγησης. Αν όμως έζησε μαζί τους ή βίωσε το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγάλωσαν από πρώτο χέρι ή πέρασε όλη της τη ζωή μέχρι τώρα μαζί τους και είναι ικανή έστω και λίγο να κατανοήσει τις επιλογές που κάνουν στη δική τους, τότε θα μπορούν με άνεση να της επιτρέψουν να τους υποδεικνύει τι είναι σωστό, τι λάθος, τι κανονικό και τι αγαπημένο. Άσχετα με το αν σπούδασε κάτι ή όχι. Σε μερικές περιπτώσεις άνθρωποι καταφεύγουν στη συμβουλή φίλων, κατά προτίμηση κάποιων που ήταν μαζί για περισσότερο διάστημα από ότι η σχέση τους, παρά να καταφύγουν σε καταρτισμένο πτυχιούχο άνθρωπο.

                Παρ’ όλ’ αυτά, αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι αυτό που κάνει είναι πολύ όμορφο και αξίζουν όλα τα συγχαρητήρια. Η επιστροφή μιας ψυχής από τη σκοτεινιά στο φως, από την απόγνωση στην ελπίδα και από το μίσος στην κατανόηση είναι από τα λίγα πράγματα που αξίζει να ζει κανείς. Το άτομο που είναι οδηγός στη μετάβαση αυτή πρέπει να αισθάνεται περήφανο. Και κανένας δε χάνει.

Πρόσφατα είχε κληθεί σε μια ραδιοφωνική εκπομπή στη Saloνίκη, που στέφθηκε πλήρους αποτυχίας, αφού οι ιθύνοντες μόνο για την απιστία δεν ενδιαφέρονταν να πουν. Η φίλη μου λοιπόν, προσπάθησε να μεταδώσει τις απόψεις της για να τις ακούσει ο κόσμος όλος. Θα προσπαθήσω, όσο γίνεται πιο παραστατικά, να περιγράψω αυτά που ειπώθηκαν στην εκπομπή αυτή.



Υπήρξαν κι άλλα δύο άτομα που μίλησαν κι αυτά στην εκπομπή, παρέθεσαν τη γνώμη τους με λειψό τρόπο, κάνοντας την επιχειρηματολογία για τα σκουπίδια. Ένα απόσπασμα αυτών που υποστήριξαν είναι παρακάτω. Τη συγκεκριμένη μορφή και το ύφος, τα έχω ξανασυναντήσει πολλές φορές. Ορισμένες μάλιστα, η επικράτηση του είδους της γνώμης αυτής με συμφέρει, επειδή η αμέσως επόμενη επιλογή είναι χειρότερη και όχι επειδή τη συμμερίζομαι. Έχω καταλήξει στο ότι μπορεί να συμβαίνουν δύο πράγματα. Πρώτον, ότι το άτομο που την εκφράζει είναι αδαές περί των επιπτώσεων του να υποστηρίζεις κάτι τέτοιο. Αν τολμάς να λες κάτι χαζό, χωρίς να αναφέρεις ότι μπορεί και να είναι στ’ αλήθεια χαζό ή ότι δεν ξέρεις ή ότι είναι προσωπική σου γνώμη και ίσως και να μην ισχύει, συμμετέχεις στην καταστροφή των συνειδήσεων των άλλων που είναι ανίκανοι να κρίνουν. Μερικοί άνθρωποι όταν ακούνε το ραδιόφωνο, βλέπουν τηλεόραση, διαβάζουν εφημερίδες, παρακολουθούν το internet και άλλα συναφή, πιστεύουν ότι όσα πληροφορούνται είναι αλήθεια. Αν τα γεγονότα απέχουν πολύ από αυτό, αυτός που τα διαδίδει συμβάλλει στην διαιώνιση της αδαότητας. Και δεύτερον, το άτομο που ξεστομίζει επίτηδες μισόλογα, το πράττει γνωρίζοντας την παραπληροφόρηση που τεκμαίρει είτε επειδή του υπέδειξαν να χρησιμοποιήσει κάποιο μέσο ενημέρωσης για να προωθήσει μια συγκεκριμένη άποψη είτε επειδή επιθυμεί να προβάλλει τον εαυτό του ότι γνωρίζει κάτι που δε γνωρίζει κάποιος άλλος. Ειλικρινά, δεν ξέρω τι να πρωτοδιαλέξω. Ορίστε πάντως αυτολεξεί ένα από τα πιο στιβαρά λογύδρια που ανέφερε. Δε μπορώ να βρω διαφορά ανάμεσα σ’ αυτήν και την αστρολόγο μου. Βρείτε εσείς αν μπορείτε.

                «Έχουν γίνει κάποια πειράματα και έχει βρεθεί ότι υπεύθυνη για την απιστία είναι η ουσία που λέγεται βαζοπρεσίνη. Είναι μια ορμόνη. Και έχουν γίνει κάποια πειράματα σε ποντίκια και έχει βρεθεί ότι οι αρουραίοι του αγρού είναι μονογαμικοί και οι αρουραίοι του βουνού ενδιαφέρονται μόνο για το σεξ της μιας νύχτας. Έτσι λοιπόν έγιναν ενέσεις στους βουνίσιους τους αρουραίους, ενσωματώθηκε το γονίδιο που παράγει βαζοπρεσίνη, κι αυτοί από αρουραίοι Δον Ζουάν έγιναν εντελώς αφοσιωμένοι, που δεν ενδιαφέρονταν για καμιά άλλη ποντικίνα όποιος κι αν ήταν ο πειρασμός».

                «Η εφηβική σας φαντασία, φίλοι Ζυγοί, είναι να βρείτε τον Πρίγκηπα ή την Πριγκήπισσα των ονείρων σας. Όσο οι ζωές σας προχωρούν, οι εμπειρίες, άσχημα ξεκινήματα, δράματα και ραγισμένες καρδιές που βιώνετε στην αναζήτηση αυτού του Ιερού Δισκοπότηρου, συχνά σχηματίζουν κι επηρεάζουν το μέλλον σας στον υπερθετικό βαθμό. Η αγάπη και η απιστία κάνουν μεγάλη διαφορά σ’ εσάς αν και η συχνή χαμογελαστή κι εύθυμη εμφάνισή σας απέναντι σε όλες τις δυσκολίες, δεν αποκαλύπτει αυτό το γεγονός».

Αφού το διαβάσατε, τώρα μπορώ να πω ότι αυτή αυτοαποκαλείται βιοχημικός. Είναι ασύλληπτο πως μια γυναίκα που θέλει να λέγεται έτσι τολμάει και υποστηρίζει τέτοια πράγματα δημόσια. Αλλά θα μου πεις, οποιοσδήποτε αυτές τις μέρες καταναλώνει τα τουλάχιστον πια δεκαπέντε λεπτά δημοσιότητάς του λέγοντας ανοησίες χρησιμοποιώντας τα ΜΕΕ (Μέσα Επιλεκτικής Ενημέρωσης). Εκτός κι αν τα έλεγε για πλάκα αυτή. Τότε μάλιστα. Αν ήθελε όμως να μιλήσει σοβαρά έπρεπε να πει:

«Μια μέρα κάμποσοι επιστήμονες ήθελαν να γελάσουν. Έκαναν ενέσεις σε κάτι ποντίκια μια ουσία που ενεργοποιεί στον οργανισμό την ορμόνη βαζοπρεσίνη. Ύστερα έβαλαν αρσενικά και θηλυκά ποντίκια μέσα σ’ ένα κλουβί, και παρατήρησαν ότι κάθε αρσενικό συνουσιάζονταν μ’ ένα συγκεκριμένο θηλυκό. Ενώ χωρίς ένεση από την ουσία αυτή οι ποντικοί συνουσιάζονταν ανεξέλεγκτα. Σκέφτηκαν ύστερα να κάνουν ενέσεις ουσιών που απενεργοποιούν τη βαζοπρεσίνη στον οργανισμό σε ζώα που είναι από τη φύση τους μονογαμικά όπως αρκετά είδη περιστεριών, αλλά βαρέθηκαν να πάνε να βρουν περιστέρια μες στο καταμεσήμερο, κι έτσι δε μπόρεσαν να βγάλουν ασφαλές συμπέρασμα. Τελικά τους ήρθε η ιδέα να το κάνουν ενέσεις σε ανθρώπους, οι οποίοι ας πούμε ότι έχουν μια κάποια ικανότητα να αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη κι έχουν δημιουργήσει κοινωνίες μέσα στις οποίες έχουν τοποθετηθεί ταμπέλες όπως συγγενής, αδελφή, αράπης, μητέρα, αλλόθρησκος, δεκατετράχρονη και φτωχός. Αλλά κανένας από τους ίδιους δεν ήθελε να συμμετέχει σε ένα τέτοιου είδους πείραμα ούτε ήταν σωστό αφού δεν είχε ποντίκια μέσα ως πειραματόζωα αλλά ανθρώπους. Προσπάθησαν να ρωτήσουν τα ποντίκια αν είχαν φτιάξει κι αυτά παρόμοιες κοινωνίες και πώς νιώθουν όταν απατάνε το σύντροφό τους, όμως αυτά αρνήθηκαν κατηγορηματικά να απαντήσουν.»

Παρ’ όλο που το συμπέρασμα της «βιοχημικού» το βλέπω ηλίθιο, το πείραμα με τα ποντίκια το βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρον. Όταν τα παντρεμένα και μη ζευγάρια συμφωνήσουν να πίνουν τον καφέ τους με μια κουταλιά βαζοπρεσίνη, τότε όλοι οι ψυχολόγοι – σύμβουλοι ζευγαριών θα μείνουν άνεργοι.

(...συνεχίζεται)